Το κεφάλαιο, δρώντας πάνω στο φυσικό περιβάλλον και στις οικολογικές του ισορροπίες, υπό το πρόσταγμα της διαρκούς ανάπτυξης, εκθέτει τη φύση σε αποσταθεροποιητικούς ρύπους, αφανίζει βιότοπους και οικοσυστήματα που έχουν εξελιχθεί κατά τη διάρκεια αιώνων και υψώνει νέες περιφράξεις σε βουνά, λαγκάδια, πεδιάδες, θάλασσες, ποτάμια, με σκοπό να εμπορευματοποιήσει τους φυσικά διαθέσιμους πόρους και τα κοινά αγαθά.
Οι Σκουριές στη Μεγ. Παναγία Χαλκιδικής και η Rosia Montana στη Ρουμανία είναι δύο πρόσφατοι στόχοι των αδηφάγων μεταλλευτικών εταιριών. Σύμμαχοί τους σε αυτή την προσπάθεια στέκονται το κράτος και οι τοπικοί ηγετίσκοι που παρέχουν όλες τις απαραίτητες διευκολύνσεις. Δημιουργούν κατάλληλους νόμους, συνάπτουν ευνοϊκές – για τις εταιρίες – αγοραπωλησίες, εξασφαλίζουν την – φαινομενική – εποπτεία των περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης, παρακάμπτουν αν χρειαστεί ακόμα και τους νόμους που οι ίδιοι θέσπισαν και τέλος αμολάνε τα σκυλιά τους (ΜΑΤ, χρυσαυγίτες ) για να κάμψουν οποιαδήποτε αντίσταση.
Πληθώρα παραδειγμάτων μας οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: δραστηριότητες τέτοιου είδους εξελίσσονται σύντομα σε παράλογα αδιέξοδα. Στη Ρουμανία, παρά τις ασύλληπτα καταστροφικές συνέπειες που είχε το ατύχημα στο μεταλλείο της Baia Mare πριν λίγα χρόνια, σχεδιάζονται αντίστοιχες μεταλλευτικές δραστηριότητες σε δύο περιοχές, τη Rosia Montana και το Certej. Η Rosia Montana έχει χαρακτηριστεί βιομηχανική ζώνη όπου επιτρέπεται μόνο η εξορυκτική δραστηριότητα, ενώ το πρότζεκτ επιβάλλει την εγκατάλειψη όλου του χωριού και τη μετεγκατάσταση των κατοίκων σε άλλο. Στη Χιλή, σύμφωνα με τον «κώδικα νερού», τα δικαιώματα νερού πωλούνται από τους γαιοκτήμονες σε μεσάζοντες ή ακόμα και απευθείας σε μεταλλευτικές εταιρίες, οδηγώντας χωριά σε εκτεταμένη ερημοποίηση και εσωτερική μετανάστευση. Στην Pascua Lama και το El Moro της Αργεντινής τα ποτάμια στέρεψαν και περισσότεροι από ένα εκατομμύριο κάτοικοι έμειναν χωρίς νερό. Τα παραδείγματα αυτά είναι ενδεικτικά, αλλά όχι μοναδικά. Είναι αφέλεια να πιστέψουμε ότι οι Σκουριές θα είναι η εξαίρεση στον κανόνα…
Στη Β.Α. Χαλκιδική αρμόδιες υπηρεσίες παρακάμπτονται (Γενική Διεύθυνση Δασών, Επιθεώρηση Μεταλλείων Β. Ελλάδος), επιτροπές φαντάσματα (ΕΠΙΤΗΡΩ) δημιουργούνται, έπειτα η ΕΜΒΕ επανενεργοποιείται, προκαλώντας έτσι την εύλογη απορία για το ποιος τελικά θα είναι αυτός που θα ελέγξει την εταιρία. Επισήμως:
η Επιθεώρηση Μεταλλείων οφείλει να επιθεωρεί όλα τα έργα, στα οποία εκτελούνται μεταλλευτικές και λατομικές εργασίες, να δίνει τις κατάλληλες εντολές και να επιβάλλει, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, τις από το Νόμο προβλεπόμενες κυρώσεις.
Κανονισμός μεταλλευτικών και λατομικών εργασιών 2011
…γίνεται προφανές ότι αρμοδιότητά τους είναι ο «ορθολογικός έλεγχος» και οι πραγματογνωμοσύνες για την επιβολή κυρώσεων όταν το κακό θα έχει ήδη συμβεί. Μοναδικός τους ρόλος είναι να περιορίσουν τις κοινωνικές αντιδράσεις που προκαλούν οι αναπόφευκτες ζημιές οποιουδήποτε αντίστοιχου έργου…με άλλα λόγια, είναι η διαχείριση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κρίσεων που δημιουργούν ούτως ή άλλως οι μεταλλευτικές δραστηριότητες. Την ίδια ώρα, ο δήμαρχος Πάχτας δεν διστάζει να δηλώσει – ευθαρσώς και σε παγκόσμια πρωτοτυπία – πως το έργο στις Σκουριές είναι απαραίτητο πρώτα και κύρια για την προστασία του περιβάλλοντος!
Η στενή συνεργασία κράτους, ντόπιων και ξένων αφεντικών δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια καλοστημένη συμπαιγνία που θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση της ανθρωπότητας. Αλλά δεν υπολογίζουν ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν τους χρυσοθήρες και τα ανδρείκελά τους να υποτάξουν τη ζωή τους. Αρνούμαστε να δεχτούμε τις επενδύσεις, την ιδιοποίηση των φυσικών πόρων και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς που έχει ανάγκη το κεφάλαιο στην αέναη προσπάθειά του για παραγωγή και συσσώρευση κέρδους. Αρνούμαστε να εγκαταλείψουμε τις ζωές μας και τα κοινά αγαθά. Στεκόμαστε πλάι στις αγωνιζόμενες και τους αγωνιζόμενους κατοίκους στη Χαλκιδική, στη Ρουμανία και σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Χρειάζονται πολλά τον κόσμο για να αλλάξεις: Οργή και επιμονή. Γνώση και αγανάκτηση. Γρήγορη απόφαση, στόχαση βαθιά. Ψυχρή υπομονή, κι ατέλειωτη καρτερία. Κατανόηση της λεπτομέρειας και κατανόηση του συνόλου. Μονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς την πραγματικότητα να αλλάξουμε»
Μπ. Μπρεχτ.
Αγώνας για τη Γη και την Ελευθερία
Λευτεριά στο όρος Κάκαβος
Ανοιχτό Συντονιστικό Θεσσαλονίκης ενάντια στα μεταλλεία χρυσού
